Dersin Tarihçesi
Günümüzde bütün Türk üniversitelerinde okutulan Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersi, Atatürk'ün bizzat verdiği direktifle Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren okutulan bir derstir.
İlk olarak 1925 yılında Ankara Adliye Hukuk Mektebi'nde Mahmut Esat Bozkurt ,"İhtilaller Tarihi" adıyla verdiği derslerde; Türk Devriminin özelliklerini anlatmış, diğer devrim hareketleriyle Türk Devrimini karşılaştırmalı olarak incelemiştir. Cumhuriyet rejiminin halka götürülmesi ve devrimlerin benimsetilmesi hedefiyle İnkılâp Tarihi derslerinin 1930'lu yıllardan itibaren daha geniş kapsamlı verilmesi düşünülmüştür. Yeni oluşturulmaya başlanan tarih tezi ve üniversite reformu kapsamında sürdürülen bu dersler, İstanbul Üniversitesi'nde bir İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün ve Ankara'da Hukuk Fakültesi'ne bağlı İnkılâp Kürsüsü'nün kurulmasıyla yeni bir ivme kazanmıştır. Reşid Galip tarafından hazırlanan ilk taslağa göre, bu dersi okutacak olanların "Türk" olması şartı getirilmiştir. Bu kararın verilmesinde şüphesiz Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında görülen ihanetlerin etkisi vardır.
Yapılan ilk hazırlıklara göre Enstitü derslerinin dört bölümde verilmesi planlanmıştır. İnkılâbın askeri ve iç siyasi meselelerle ilgili kısmını Recep Peker, hukuk kısmını Mahmud Esad Bozkurt, dış siyasete ait konuları Yusuf Hikmet Bayur ve iktisat bölümünü de Yusuf Kemal Tengirşek okutacaktı.Bu plana göre 4 Mart 1934'te devrin Maarif Vekili Yusuf Hikmet Bayur İstanbul'da, 8 Mart 1934'te Mahmud Esat Bozkurt Ankara'da, 12 Mart 1934'de Yusuf Kemal Tengirşek İstanbul'da derslere başlamışlardır. Askeri ve iç siyasi meselelerle ilgili derslereyse Başvekil İsmet İnönü'nün 20 Mart 1934'te Ankara Halkevi'ndeki konferansı ile başlanmış, daha sonra dersleri Recep Peker devam ettirmiştir. Derslerin aynı zamanda radyoda ve gazetelerde yayınlanmasıyla daha geniş kitlelere ulaşması sağlamıştır.
Türk İnkılâp Tarihi dersinin sorumluluğu 15 Nisan 1942'de kabul edilen 4204 Sayılı Kanunla Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ne bağlı olarak kurulan "Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü"ne verilmiştir. Dersin adı da "İnkılâp Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Rejimi" olarak değiştirilerek fakülte ve yüksekokullarda zorunlu ders haline getirilmiştir.
27 Mayıs 1960 ihtilalinden sonra dersin içeriğinde bir takım değişiklikler yapılmış, Fakültelerde iki sömestri, Yüksekokullarda bir yıl olarak okutulması kararlaştırılmıştır. 20 Mart 1968'de toplanan Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü danışma kurulu kararıyla dersin adı bu kez "Türk Devrim Tarihi" olarak değiştirilmiştir. Aynı Enstitü 1 Şubat 1971'de, Devrim Tarihi dersinin amacını, niteliğini, özelliğini yeniden düzenleyerek bu dersi halka benimsetmek ve daha verimli hale getirmek için yeni bir kanun tasarısı hazırlamıştır.
12 Eylül 1980 ihtilali sonrasında dersin adı tekrar değiştirilerek "Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi" yapılmış, bu arada dersin içeriğinde de bir takım değişikliklere gidilerek ve yeni esaslar çerçevesinde bir ders kitabı hazırlanmıştır. Ardından 6 Kasım 1981 tarih ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kurumu Kanunu'nun 4. ve 5. maddeleri uyarınca, bütün Yüksek Öğretim Kurumlarında, tüm eğitim ve öğretim süresince okutulması zorunlu bir ders olması kabul edilmiştir. 1990 yılında ise dersin süresi yeniden 1 ders yılına indirilmiştir.
